Informacje ogólne

Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego w Posadzie Zarszyńskiej

Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego zostało powołane Uchwałą nr L/346/2018 RADY GMINY ZARSZYN z dnia 8 maja 2018 roku. Centrum swoją działalnością  obejmuje teren Gminy Zarszyn. W zakresie swoich działań Centrum obejmuje następujące zadania:

• Rozbudzanie zainteresowania światem przyrodniczym
• Kształtowanie postawy badawczej
• Kształtowanie nawyków bezpiecznego eksperymentowania
• Kształtowanie umiejętności prawidłowego prowadzenia eksperymentów naukowych
• Kształtowanie umiejętności pracy w grupie,
• Prowadzenie szkoleń w siedzibie Centrum  - dla dzieci, młodzieży, nauczycieli, dziennikarzy, członków Rady Gminy, pracowników   samorządowych oraz pracowników  firm odpowiedzialnych   za stan   środowiska.
• Prowadzenie polityki  medialnej  -  w prasie  lokalnej, informacje na tablicach, w internecie, opracowanie broszury dla mieszkańców z zakresu edukacji ekologicznej, organizowanie interesujących spotkań, wykładów
• Organizowanie akcji ekologiczne - „Sprzątanie świata”, itp., wystawy, konkursy.

Ogrody warzywne na dolnym tarasie uległy zabudowie gospodarczej (do tej pory zachowała się nazwa wśród mieszkańców Zarszyna i Posady "ogród pański"). Najcenniejszym elementem, jaki zachował się na terenie parku głównego, są resztki dąbrowy, pośród której zachowało się wiele pomnikowych dębów, jak również wiele ogromnych lip szerokolistnych, jesionów wyniosłych i klonów jaworów. Do 1992 r. przed frontonem nowo wzniesionego Domu Ludowego, rósł kaszta­nowiec biały (odmiana strzępolistna). Elementy starodrzewia naturalnego pochodzenia zachowały się w najniższych partiach wzniesienia powyżej zabudowy dawniejszych folwarków. Na granicy górnej jest wał ziemny, na którym rośnie zwarty szpaler grabowy. Do tej pory owocują krzewy derenia jadalnego.
Swoistym elementem całego układu przestrzennego jest parter wodny składający się dziś z kilku pełnowodnych i użytkowanych stawów rybnych. (Drzewa pomniki: dąb szypułkowy – 570, 555, 550, 540, 520, 510, 500, 480, 450, 430, 425, 420, 40 x 300 – 400 cm; jesion wyniosły – 550 cm; lipa drobnolistna – 340 cm, lipa szerokolistna 370 cm). (Na podstawie „Ogrody i parki województwa krośnieńskiego”, Jerzy Piórecki, Bolestraszyce, 1998 r.).

Na terenie dawnego parku rośnie wiele kwiatów będących pod ochroną (przylaszczki, zawilce, pierwiosnki), a do najczęściej spotykanych bylin, ziół i traw należą: gwiazdnica pospolita,  przetacznik, rumianek pospolity, gorczyca polna, jasnota biała, fenkuł, czosnek, pokrzywa zwyczajna, poziomka pospolita, stokrotka pospolita, babka lancetowata, tasznik pospolity, perz, wiechlina łąkowa, wyczyniec łąkowy, koniczyna biała, wyka płotnikowa, skrzyp polny, firletka poszarpana, jaskier ogrodowy, kuklik zwisły, pięciornik gęsi, dzwonek rozpierzchły, jasnota purpurowa i wiele innych gatunków. Z terenu parku widocznych jest osiem bocianich gniazd i wspaniała panorama na górę Patria. 


Aby zachować urok i osobliwości przyrodnicze tego miejsca postanowiono połączyć „przyjemne z pożytecznym ". Cel taki spełnia właśnie Ścieżka Dziedzictwa Przyrodniczo-Kulturowego w Posadzie Zarszyńskiej, która  została zaprojektowana w oparciu o walory przyrodnicze i historyczne. Alejka została wytyczona na podstawie układu parku z XIX w..  Na wiodącej przez park trasie stanęły tablice informacyjne, a także gustowne ławki i kosze na śmieci. Najcenniejszą atrakcją są dwie lunety obserwacyjne oraz makieta dworu odzwierciedlająca dawny dworek letniskowy na wyspie. W parku nasadzono rośliny tj. Morwa Biała, Wiąz Górski, Platan Zachodni, Kasztanowiec Czerwony, Klon Polny. Ścieżka pokazuje miejscową przyrodę, a w szczególności kolonie gniazd bocianich i zabytkowe dęby.
Park podworski stanowi cenny obiekt przyrodniczy, będący równocześnie ważnym dokumentem sztuki i obyczajów w dawnej Polsce. Wspaniałe starodrzewy i pojedyncze okazy, które jeszcze znaleźć można w parku, należą – podobnie jak zabytkowe budowle, dzieła malarskie czy rzeźby – do skarbnicy narodowej kultury.